Lew w kulturze
Mitologie i religie
Mitologie
W większości mitologii lew był symbolem ziemi i świata podziemnego, przeciwieństwem orła. Lwy były symbolami bogiń i bogów: Hekate, Ops, Kybele, Artemidy, Isztar, Dionizosa i Afrodyty. Zwierzęta te symbolizowały także siłę i zagrożenie. Zabicie lwa było pierwszą pracą Heraklesa.
W Egipcie lew miał opiekować się Nilem, gdyż w ten gwiazdozbiór wchodziło Słońce podczas wylewów. Zwierzę to utożsamiane było z deszczem, stąd częste jego przedstawienia na fontannach (m.in. w pierwszej Świątyni Jerozolimskiej, na Dziedzińcu Lwów w Alhambrze) a także na naczyniach związanych z wodą (greckich wazach i zegarach wodnych).
W wielu kulturach lew to symbol słońca i ognia. Jest on atrybutem Mitry i Westy. W Mykenach znajduje się Lwia Brama ozdobiona wizerunkami słonecznych lwic. Zwierzę to często było przedstawiane, gdy pokonuje stworzenia nocy i mroku (np. sarny, łanie, dziki, węże, byki).
Ciało lwa było częścią wielu mitycznych hybryd np. sfinksa, gryfa, mantikory i chimery.
Judaizm
Daniel w Jaskini Lwów - Peter Paul Rubens
W Starym Testamencie lew był symbolem dwuznacznym, stworzeniem budzącym jednocześnie strach i szacunek, zarówno łagodnym, jak i krwiożerczym. Straszliwą naturę tego zwierzęcia zwycięża prorok Daniel, wrzucony przez króla babilońskiego do lwiej jamy, a także siłacz Samson, którego jedną z pierwszych oznak mocy było zabicie gołymi rękami lwa (analogia do greckiego Heraklesa).
Lew był symbolem biblijnego pokolenia Judy, z którego wywodził się m.in. król Dawid i Jezus Chrystus. Jerozolima zwana jest przez Izajasza lwem Boga. Zwierzę to jest w Biblii także symbolem odwagi. Lwy były często przedstawiane jako strażnicy z racji swej siły i czujności. Tron króla Salomona ozdobiony miał być rzeźbionymi przedstawieniami tych stworzeń. Bóg jest przedstawiany jako lew nad zdobyczą nie lękający się pasterzy.
Biblia ukazuje lwa także jako symbol zła, np. w Księdze Psalmów. Lwem nazywana jest Niniwa, miasto wrogie Izraelowi.
Chrześcijaństwo
Skrzydlaty lew - symbol Świętego Marka i Wenecji
W chrześcijaństwie lew jest symbolem zmartwychwstania - w średniowieczu wierzono, że lwięta rodzą się martwe i po trzech dniach są ożywiane przez swego ojca. Wizerunek ryczącego lwa często obrazuje Sąd Ostateczny. Zwierzę to jest także symbolem czystości (wierzono, że dziewice mogą bez obaw podchodzić do tego drapieżnika).
Skrzydlaty lew jest symbolem Świętego Marka Ewangelisty. Jego wizerunek przyjęła za swój herb Wenecja.
Lew wyobraża zarówno Chrystusa, jak i Szatana. Na to drugie przedstawienie miały wpływ prześladowania chrześcijan i ich śmierć w paszczach tych zwierząt na rzymskich arenach.
Zwierzę to jest symbolem Świętego Hieronima. Gdy Hieronim pewnego razu nauczał, podszedł do niego lew z cierniem w łapie. Święty pomógł zwierzęciu, które odtąd stało się jego sługą i obrońcą (o podobnych przypadkach lwiej wdzięczności piszą m.in. Pliniusz Starszy i Aulus Gellius).
Historia
Lew Judy oraz barwy widziane na fladze Etiopii
W historii lwy były utożsamiane z władcami. Lwami zwano królów Etiopii, król Szwecji Gustaw Adolf znany był jako Lew Północy (przydomek ten nadał sobie także Papkin z Zemsty Aleksandra Fredry). Król Anglii Ryszard był znany jako "Lwie Serce". Lwy były także strażnikami - ich wizerunki pilnowały tronów we Francji i tronów biskupich w średniowieczu.
Sztuka
Leżący lew, Rembrandt
Lew był jednym z pierwszych zwierząt portretowanych przez człowieka. Jego wizerunki można odnaleźć na malowidłach skalnych liczących 15 000 lat (m.in. w jaskini Lascaux). W starożytności zwierzęta te były uosobieniem władzy i potęgi, stąd częste ich przedstawienia jako bóstwa i symbole królów, zwłaszcza w Egipcie (bogowie Sechmet, Dedun, Maahes, rzeźba lwa z głową faraona - Sfinks). Zwierzęta te występowały także w sztuce Babilonu.
Wielu malarzy uwieczniało lwy na swoich obrazach, m.in. Rembrandt, Albrecht Dürer, Gustav Klimt, Francesco Hayez, Henri Rousseau i Peter Paul Rubens.