Lew jaskiniowy
Lew jaskiniowy, europejski lub euroazjatycki lew jaskiniowy (Panthera leo spelea lub Panthera spelaea) - prehistoryczny ssak drapieżny z rodziny kotowatych.
Charakterystyka
Szkielet z czeskiej jaskini Slouper
Był prawdopodobnie największym drapieżnikiem z grupy wielkich kotów z rodzaju Panthera jaki kiedykolwiek żył na Ziemi, około 25% większy od dzisiejszego lwa afrykańskiego i nieco większy od tygrysa. Był zbliżony wielkością do współczesnych hybryd lwa i tygrysa - lygrysów. Wywodzi się z linii afrykańskich prymitywnych lwów określanych jako grupa P. leo fossilis-spelaea. Z wyglądu stanowił formę pośrednią między współczesnym lwem a tygrysem. Ludzie pierwotni pozostawili jego liczne wizerunki w jaskiniach. Większość malowideł i rycin skalnych przedstawia lwy jaskiniowe bez grzywy, co sugeruje, że jej nie posiadały. Pokryte długą i gęstą sierścią, osiągały 3,5 m długości - od głowy do końca ogona. Samce ważyły średnio 270-320 kg, a samice 175 kg. Samiec największego żyjącego współcześnie kota - tygrysa syberyjskiego waży średnio 250-300 kg. Żywił się koniowatymi i jeleniowatymi.
Lew jaskiniowy egzystował w plejstocenie od co najmniej 300 tys. lat temu. Wymarł prawdopodobnie 11-10 tys. lat temu, podczas ostatniego zlodowacenia. Pewne, niepotwierdzone przesłanki wskazują, iż lew jaskiniowy zachował się znacznie dłużej - na Bałkanach, aż do epoki historycznej - 2 tys. lat temu, a o jego występowaniu w lasach Grecji wspominają Herodot i Arystoteles. Według tej teorii wytępiono go około I w. n.e. Większość uczonych jest jednak zdania, iż te relacje mówią o północnej rasie lwa azjatyckiego.
Lew jaskiniowy żył w całej Europie i w Azji, od Anglii do Syberii, także w Polsce. Jego głównym środowiskiem były stepy i lasy parkowe na północy oraz półpustynne obszary południowej Eurazji. Nie był przystosowany do warunków panujących na terenach pokrytych śniegiem, ani gęstą roślinnością.
Systematyka
Lew jaskiniowy jest najczęściej opisywany jako podgatunek Panthera leo - pod nazwą P. l. spelea. Badania genetyczne wykazują jednak wiele cech pośrednich pomiędzy lwem jaskiniowym, współczesnym lwem (afrykańskim i indyjskim) i tygrysem, co sugeruje wydzielenie lwa jaskiniowego jako odrębnego gatunku, który wyewoluował niezależnie od Panthera leo. Z tych samych badań wynika również, że amerykańska linia lwów - lew amerykański (P. l. atrox) jest bardzo blisko spokrewniona z linią euroazjatycką. Prawdopodobnie lwy europejskie przedostały się do Ameryki Północnej przez most lądowy Beringa.